Mijn moment 2016

Ergens las ik dat 2016 een afsluitend jaar is, een ti-ta-tovenaar redenatie, in die zin dat als je de cijfers optelt dat je dan uitkomt op negen, een afsluiting voordat het getal één weer tevoorschijn komt in de optelling van 2017. Ik denk terug aan 2007, ook zo’n negen jaar. Het jaar voor de crisis. Wat gebeurde er in jouw leven in 2007?

2007

Voor mij was het het jaar dat ik mijn vader voor het eerst in bijna twintig jaar weer opzocht. Omdat ik iets uit te zoeken had. En een mens kan veranderen in twintig jaar toch? Dat dacht ik toen wel. In 1989 - ook een negen jaar - vertrok ik om ‘nooit meer terug te komen’ puur uit zelfbehoud.

Ik had hoop toen. Op begrip, op ontvankelijkheid. Het was er niet of misschien was ik er toen nog niet klaar voor. Hoewel na jaren afstand de fysieke dreiging was geluwd, in mijn hoofd en hart was de dreiging er nog altijd. Als ik mijn leven in een notendop kan beschrijven dan waren de eerste twintig jaar lijden, de daarop volgende twintig jaar leren, en nu heb ik het idee dat ik pas echt aan het leven ben in plaats van overleven.

Twee jaar later na onze eerste hernieuwde ontmoeting trof ik hem op de begrafenis van mijn tante, zijn zus. Te vroeg gestorven. “Magere Hein had mén beter kunne hoale”, klonk het door de condoleance ruimte. Ik keek opzij, naar mijn vader. ‘Doe de dé veur mén ok?’ Hij doelde op de uitvaart dienst die net gehouden was. Ik beloofde het, dan en daar. Dat hij netjes ‘onder de grond zou komen’ als het eenmaal zover was. Die verantwoordelijkheid wilde ik nemen.

Woede is liefde met verdriet eromheen

Dit jaar was het zover. Ze vonden hem buiten bewustzijn in een stoel, de ziekenhuis opname wees uit dat er niets meer te redden viel. Hij werd overgebracht naar een hospice. Een aantal dagen later was het gebeurd. Ik heb hem niet meer gezien of gesproken. Ik ging doen wat ik beloofd had. Gesprekken met familie, gesprekken met vrienden en kennissen. Ik hield zijn leven voor een laatste keer onder het licht om een waardige dienst te maken.Nog nooit was ik zo dicht bij hem gekomen en voor het eerst zag ik hoe onze levens over elkaar heen geschoven waren. Hij was de rebel en woede in mij, ik was het ongeliefde kwetsbare in hem. En toen realiseerde ik pas, ‘Woede is liefde met verdriet eromheen.’ In het verhaal dat ik schreef kwam alles voor altijd samen.

​Het werd alsnog een ode aan mijn vader. Die ik net zoveel lief had als dat ik bang voor hem was en ik was altijd heel erg bang. Op weg naar de dienst krabbelde ik in potlood nog snel het woord ‘papa’ voor deze zin. En ik sprak de woorden die ik nooit gesproken had:

“Papa…. jouw woede werd mijn woede, jouw verdriet werd mijn verdriet, jouw bravoure werd mijn bravoure. Jouw kracht, discipline en doorzettingsvermogen zijn in mij. Ik ben een deel van jou. En daar ben ik je dankbaar voor. Want woede is nog steeds liefde met verdriet er omheen. Hij zei ‘zie mij en mijn woede’, ik zei ‘zie mij en mijn liefde’. Maar we waren nooit in staat om samen verdrietig te zijn.”
Voor het eerst in mijn leven kon ik zijn liefde voelen.